Een correcte classificatie en een duidelijke visie
Natuurgeneeskunde of naturopathie is een veel gebruikt begrip en toch zijn er nog heel wat misverstanden. Te lang heeft men dit als verzamelbegrip gebruikt voor alternatieve of complementaire geneeswijzen. In talrijke boeken en websites treffen we onder deze noemer een bonte verzameling aan van allerlei oosterse en westerse complementaire geneeswijzen. Dat betekent niet dat de vermelde geneeswijzen minderwaardig zouden zijn, integendeel. Het gaat om een correcte classificatie van het grote aanbod aan complementaire geneeswijzen. Iedere geneeswijze heeft zijn eigen filosofie, basisprincipes en behandelingsmethoden die men niet zomaar door elkaar mag vermelden of gebruiken. In Duitsland is homeopathie de meest beoefende complementaire geneeswijze, maar het is geen natuurgeneeskunde omdat het uitgangspunt totaal anders is. Homeopathie vertrekt vanuit het ‘gelijkheidsprincipe’, Natuurgeneeskunde vanuit het ‘contraria-principe’ of het principe van de tegenstelling. Acupunctuur is in het westen een erg gewaarde oosterse geneeswijze, maar het is geen natuurgeneeskunde. De Ayurveda staat veel dichter bij de westerse natuurgeneeskunde, maar vertrekt vanuit zijn eigen filosofie. Een goede opleiding herkent men aan een duidelijke visie. In een school voor acupunctuur leert men alles over acupunctuur binnen de Chinese traditionele geneeskunde. Dat getuigt van een duidelijke visie. Men kan diverse geneeswijzen met hun specifieke opvattingen en medische systemen niet door elkaar mengen. Soms doet men dat bewust en spreekt men van ‘eclectische geneeswijze’. Dit is een term uit de kunstwereld wat zoveel betekent als ‘stijlloos’. Als een kunstenaar meerdere stijlen en strekkingen door elkaar verwerkt, verdwijnt de eigenheid. In sommige complementaire middens ontbreekt het aan professionaliteit. Daarom is een goede classificatie en een duidelijke visie belangrijk.
Complementaire zorg
Natuurgeneeskunde is een autonome geneeswijze binnen de complementaire zorg. Onder complementaire zorg verstaat men een aanvullende zorg op de bestaande reguliere gezondheidszorg. In een democratie is er ruimte voor het particuliere initiatief. Naast initiatieven van de overheid, die meestal vastgelegd zijn in wetten en regelgeving, bestaat de mogelijkheid om eigen initiatieven te nemen die niet indruisen tegen de bestaande wetgeving. Zo beschikt iedereen over patiëntenrechten en therapievrijheid. Iedere burger beslist zelf of men gebruik maakt van een reguliere of complementaire zorgverlener. De laatste decennia is er vanuit de complementaire sector een grotere waardering en een beter vertrouwen ontstaan tegenover de reguliere geneeskunde. Hierdoor ligt het accent meer op de aanvullende taak, vandaar dat men spreekt over complementaire zorg. Een groot aantal ziekten kan men met natuurgeneeskunde of andere vormen van complementaire geneeskunde succesvol behandelen. Bij een ziekte met een ernstig karakter is men moreel verplicht de patiënt door te verwijzen naar een reguliere behandelaar. Sinds de invoering van de PLATO-eindtermen noemt men dit een ‘rode vlag’. De complementaire zorg is gericht op preventie, het stimuleren van de gezondheid, het behandelen van eenvoudige klachten en een ondersteunende bijdrage bij ernstige aandoeningen die regulier behandeld worden.
Een autonome geneeswijze
Natuurgeneeskunde is een moderne autonome geneeswijze die deel uitmaakt van de complementaire zorg en waarvan de principes teruggaan tot Hippocrates in de vijfde eeuw voor Christus in het antieke Griekenland. Zij heeft haar authenticiteit en uniciteit weten te behouden. Zij steunt op uitzonderlijke basisprincipes die in geen enkele andere geneeswijze zijn terug te vinden. Hippocrates is onsterfelijk geworden door een zeventigtal geschriften die gebundeld zijn in het ‘Corpus Hippocratium’. Het is Prof. Dr. Jan Godderis van de universiteit van Leuven die door zijn talrijke onderzoeken en publicaties het belang van Hippocrates en de antieke geneeskunde heeft aangetoond. Onder autonoom verstaat men dat de moderne natuurgeneeskunde zelfstandig en onafhankelijk is, een eigenheid bezit en steunt op een specifiek medisch systeem dat de humoraalpathologie of de leer van de vier lichaamssappen wordt genoemd. De moderne natuurgeneeskunde kent een rijke symboliek die tot de verbeelding spreekt. Gevoel en verstand gaan samen en dat maakt de natuurgeneeskunde zo aantrekkelijk. Heel dit medisch systeem is gericht op de individuele benadering van de zieke. In de natuurgeneeskunde heeft men een totaal andere manier om met mensen op te gaan. Observatie van uiterlijk kenmerken zoals constitutie, gezichtsstructuur, gelaatsexpressie, lichaamshouding en lichaamstaal staat centraal. Het is een specifieke benadering van het individu dat eigen is aan de natuurgeneeskunde.